‘’CEZA İNFAZ YASASI BİR AN ÖNCE GÜNDEME GELMELİ’’

Müdür Fatih Erdoğan cezaevinin kapasitesinin üzerinde bir doluluğa ulaştığını aktararak, buna rağmen özveri ile çalıştıklarını vurguladı.

***1994 yılında kısmi af ilan edildiğini belirten Erdoğan, dünyanın gelişmiş ülkelerinde hatta bize en yakın Türkiye ve Güney Kıbrıs’ta her yıl düzenli olarak af ilan edildiğine dikkat çekti.

ERDOĞAN: “KISMİ AF İLAN EDİLMELİ’’

Röportaj: DENİZ GÜRGÖZE

“Yasanın değiştirilmesi ülkemiz, cezaevi ve insanlarımız için hayırlı olacak”

Soru: Mahkumların Ceza İnfaz Yasası’ndan yararlanması için yasanın düzenlenmesi gerektiğini düşünüyor musunuz?

“Ceza İnfaz Yasası’nın gözden geçirilmesi ve eski hükümlülerin ceza infaz süreçlerinden daha fazla yararlanmalarını sağlayacak adımlar atılması önemlidir. Özellikle müebbet hapis cezalarının eski uygulamalara göre düzenlenmesi, cezaevindeki doluluk oranlarını azaltabilir ve mahkumların topluma daha çabuk adapte olmalarına yardımcı olabilir. Bu uygulamanın ülkemiz, cezaevi ve insanlarımız için daha hayırlı olacağı kanaatindeyim.”

“Ülkemizde 30 yıldır af ilan edilmiyor”

Diğer ülkelerle, özellikle Türkiye Cumhuriyeti ile karşılaştırıldığında Ceza İnfaz Yasası nasıl bir durumda?

“Ceza İnfaz Yasası diğer ülkelerle kıyaslandığı zaman daha az affetme politikası benimsiyor. Birçok ülkede her yıl düzenli olarak af ilan edilirken, ülkemizde Ceza İnfaz Yasası’ın düzenlenmemiş olmasından dolayı cezaevindeki doluluk oranları gün geçtikçe artmaktadır. Daha sürdürülebilir bir yaklaşım benimsemeli ve mahkumların rehabilite edilmesine odaklanmalıyız.

1994 yılında kısmı bir af çıkmış fakat o günden bugüne kadar, bu kadar yoğunluk olmasına rağmen bir daha af gündeme gelmemiştir. Diğer ülkelerde her yıl af ilan ediliyor. Bu uygulamayı Türkiye Cumhuriyeti’nde ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nde de görüyoruz. Ceza İnfaz Yasası düzenlenmesi gereken önemli bir konudur.  Bu konunun ülkemize, mahkumlara ve topluma büyük bir yarar ve rahatlama getireceğine inanıyorum.’’

“Cezaevimiz kapasitesinin üzerinde bir doluluk oranına sahiptir”

Bugünkü rakamlarla cezaevindeki doluluk oranı nedir?

‘’Şu anda cezaevindeki mahkum ve tutuklu sayısı kapasitesinin üzerindedir. 1057 hükümlü ve tutuklu bulunmaktadır. Biz şu an iki cezaevi çalıştırıyoruz. Bugün itibariyle eski cezaevinde 161 kişi var. Diğer geriye kalan mahkûmlar da buradadır. Çocuk ve genç bölümümüz var. Personel yetersizliği dolayısıyla bu bölümleri açamıyoruz. Tabii ki çocuk ve gençleri ayrı bölümlerde tutuyoruz ama cezaevi açısından sıkıntı yaratıyor.’’

‘’Eğitimli personele ihtiyacımız var”

Gardiyan sayısı yeterli mi?

“Gardiyan sayısı kesinlikle yeterli değildir, ayrıca eğitimli personel eksikliği de yaşanmaktadır. Gardiyanların mahkumlar arasındaki gerilimi yönetme ve rehabilitasyon süreçlerine etkin bir şekilde katkıda bulunma konusundaki yetenekleri geliştirilmelidir. Şu andaki yeni yasa ve tüzüklere göre cezaevinde 550 tane sadace yeni ve eski cezaevi için personel kullanılmakta ayrıca 298 tane de personel ihtiyacı bulunmaktadır. Tabii ki bunun içinde doktor, sosyal hizmet uzmanı, hemşire, hukukçu ve psikolog da yer alıyor. Biz saydığım bu meslek dallarından ötürü sıkıntı yaşıyoruz. Bizim eğitimli personele ihtiyacımız var.”

‘’Cezaevi’nin kalabalık olmasından dolayı mahkumlar arasında istenmeyen sorunlar yaşanıyor’’

Mahkumlar arasında yaşanan sorunlar ve cezalarla ilgili nasıl bir yaklaşımınız var?

“Mahkumlar arasında yaşanan sorunları azaltmak ve cezaların etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak adına bu yıl içinde yeni yaptırımlar uygulamaya koyduk. Ancak, içerideki olayları daha etkili bir şekilde kontrol altına almak ve rehabilitasyonu teşvik etmek için daha fazla çaba sarf etmeliyiz. Cezaevinin kalabalık olmasından dolayı mahkumlar arasında zaman zaman istenmeyen sorunlar yaşanabiliyor. Bunların aşılabilmesi için olabildiğince sosyal etkinlikleri yapmaya çalışıyoruz.

Sportif faaliyetlerimizi gardiyanlarımızla sürdürüyoruz . Mahkumlarımızın kütüphanemizden yararlanmalarını da sağlıyoruz. Bunun yanı sıra demirci, dülger, elektrikçi gibi sanat atölyelerimiz de var.  Kadın mahkumlarımız için sportif faaliyetlerin yanında el iş ile ilgili terzihanemiz kurumumuzda yer alıyor. Personel sayımızın artması durumunda daha fazla çeşitli sosyal aktiviteler yaratılabilir. Mahkumlara meslek edinme veya sosyal sorumluluk anlamında imkan sağlayabilirsek motivasyonu da sağlamış oluruz.

Mahkumlar cezaevinde çeşitli suçlar da işleyebiliyor. Bunlara karşılık suç işleyenlere Disiplin Yasası’na göre cezai işlem uygulanır. Herhangi bir suçta yada suç eğiliminde Disiplin Kurulu’muz toplanır ve suçun niteliğine ve yaptığı suça göre disiplin cezalarından biri verilir. Bu tip olayların yaşanmaması için ilk defa bu yıl çeşitli iyileştirici önlemler aldık ve bu süre zarfında bu önlemlerin de suç oranını azalttığını gördük.’’

“Mahkum sayısının artması bizleri olumsuz etkiliyor”

Cezaevinde eğitim ve rehabilitasyon faaliyetleri ne durumda?

“Cezaevimizde eğitim ve rehabilitasyon faaliyetlerine yönelik projelerimiz var, ancak maddi sıkıntılar ve personel eksikliği bu projelerin tam anlamıyla hayata geçirilmesini zorlaştırıyor. Daha fazla destekle, mahkumların eğitim ve rehabilite edilmesine odaklanabiliriz.

Bizler mahkumlarımızı suçlarına göre ayırıyoruz ki rehabilitasyon sürecinden çok daha fazla verim alabilelim. Eskiye göre çok daha iyi durumdayız ancak ne kadar da koşullarımızı iyileştirsek de mahkum sayısının artması bizleri olumsuz etkiliyor. Mahkumlar işledikleri suçlara göre ayrı ayrı odalarda ayrılıyorlar. Kesinlikle farklı suçlarda olanlar karışık kalmıyorlar.’’

Eşlerle görüşme olanakları ve cezaevi içindeki yaşam nasıl şekilleniyor?

“Şu anda cezaevinde özel görüşme odaları oluşturmak için maddi ve fiziksel imkanlar bulunmamaktadır. Ancak, ailelerle iletişimi artırmak ve mahkumların sosyal bağlarını sürdürebilmelerini desteklemek amacıyla bu konuda daha fazla çaba harcamamız gerekiyor.”

“Yemeklerimiz son derece hijyenik bir şekilde mahkumlarımıza ikram ediliyor”

Cezaevindeki yemeklerin maliyeti konusunda ne düşünüyorsunuz?

“Cezaevindeki yemek maliyetleri konusunda eleştiriler gündeme geliyor ancak mahkumlara vermiş olduğumuz yemeklerin maliyetini ihale sonucu belirlenen fiyatlar oluşturuyor.

maliyeti şu an için yüksek, ancak daha sürdürülebilir bir maliyetle daha da kaliteli yemekler sağlamak için çözüm arayışında olmalıyız. Özellikle bütçe kısıtlamalarını dikkate alarak, mahkumların sağlıklı beslenmelerini sağlamak önemlidir. Ancak şuan cezaevinde sağladığımız yemek servisimiz inanın ki biz evimizde dahi bu kadar sağlıklı ve lüks yemek yemiyoruz. Çünkü anlaşmalı olduğumuz şirketler yemekleri ambalajlı kutularda getiriyor ve son derece hijyenik bir şekilde mahkumlarımıza ikram ediliyor. Bu bağlamda çok iyi bir noktada olduğumuzu ve daha da iyi bir koşul sağlayabileceğimiz inancındayım.’’

“En önemli projemiz yenilenebilir elektrik projemizdir”

‘’Cezaevi için en önemli projelerinden biri de yenilenebilir elektrik projemizdir. Bunu maddi imkansızlıklardan ötürü hayata geçiremiyoruz. Bu proje hayata geçerse iki  yılda tüm maliyet karşılanır. Hesaplamalara göre iki, iki buçuk milyon arası aylık elektrik parası veriliyor. Sadece cezaevinde bin civarında klima var. Işıklandırma yedi yirmi dört çalışıyor. Böyle bir projenin hayata geçirilmesi çok değerli bir kazanım olacaktır. Şuan bu projenin son rötuşları yapılıyor. Kurul onaylar ve hayata geçerse ciddi kazanımlar elde edeceğiz.”

Cezaevindeki güvenlik önlemleri ve kameraların sayısı nedir?

“Cezaevinde yaklaşık 450 kamera bulunmaktadır ve bu kameraların kontrolü gardiyanlar tarafından sağlanmaktadır. Bilgisayarlar, X-rayler, dedektörler devamlı açık bırakılıyor. Güvenlik önlemlerini sürekli olarak gözden geçirilerek, cezaevinde yaşanabilecek her türlü riski en aza indirmek için teknolojik ve stratejik güncellemelere ihtiyaç vardır.”

Döner sermayeniz var mı?

“Kantinimiz üzerinden döner sermaye elde ediyoruz. Para kullanılmıyor. Mahkumlar hesaplarına yatırılan parayla alışveriş yapıyor. Cezaevine ilk geldiğimde kantini oluşturdum. Diğer tarafta parmakla bastırılarak kontrol edilen bir diz üstü laptop bulunuyor. Buraya gelmeden önce yazar kasa sistemini kurup, kantini geliştirdim. Mahkumların bize yetecek kadar malzeme imkanı olmadığı için döner sermayeyi önemsedik. Kantinde zamanında büyük harcamalar yaptık.’’

Peki cezaevine yaptığınız yatırımlar…

‘’Cezaevi’ndeki kulelere yönelik bir yatırım yaptık. Gardiyanlar bu kulelere girip nöbet tutuyor, güvenliğimiz buradan bilgisayarla kumandalardan sağlanıyor…Bunun yanında önceden telefonlar dışarıdaydı, mahkum yoğunluğunu azaltmak için içeriye aldık. Kamera sistemini de kantin bütçesi içinde kurduk. Ancak, bütçe kuruş kuruş hesaplanıyor ve buradan kimse kendi kullanımı için bir şey alamıyor. Denetleme kurulları bakanlığımız tarafından gönderiliyor. Maliye Bakanlığı’nın yardımı olmadan ayakta durmak zor, ancak kantin gelirimiz bize ciddi fayda sağlamaktadır.’’

Bir cezaevi gününü anlatabilir misiniz? Mahkumlar sabah herkes aynı saatte mi kalkmak zorunda?

‘’Evet, çünkü diğer rutin değişiklikler için sayım yapılması gerekiyor. Saat 07.30 civarında sabah sayımı yapılır, mahkumlar sırayla sayılır. Gün başladığında, mahkumlar kahvaltılarını odalarında yaparlar. Odalarda üst tarafı yatak, alt tarafında ise hem oturma hem yemek grubu bulunmaktadır. Ayrıca mahkumların rahatça dolaşmaları için avlular ve bunun yanında banyo ve tuvaletleri mevcuttur. Öğlen tekrar sayım yapılır ve spor aktiviteleri gerçekleştirilebilir. Akşam saatlerinde vardiyaların değişimi esnasında yine sayım yapılıyor. Yatma saati esnek olup, kilit altına alınma uygulaması olmamakla birlikte, televizyonlar otomatik olarak saat 01:00’da kapanıyor. Mahkumlar internet hizmeti alamazlar, sadece televizyon ve radyo üzerinden haberleri takip edebilirler. Kantin ürünleriyle ilgili bilgileri televizyon üzerinden sistematik kumandayla görebilirler.’’