Kıbrıs Türk Harnup Üreticileri Başkanı ve harnup üreticileri Kıbrıs Arena’ya konuştu.
Ülkede harnup hasadının başlamasına rağmen, taban fiyatlarının belirlenmemesinden yakınan harnup üreticileri sorunlarını anlattı.
Kota sorununun yasayla güvence altına alınmasını isteyen Kıbrıs Türk Harnup Üreticileri Başkanı Bekir Bolatcan, ülkenin geleceğinin yaşadığı en temel sorunun harnubun bütün halde yurt dışına ihracının önüne konulan kota engeli olduğunu söyledi
Harnup yetiştiriciliğinin ülkemiz iklim yapısına uygun olduğunu belirten harnup üreticileri, satılan arazilerde harnup üreticiliği yapılmasının daha elverişli olacağını kaydederek hükümete çözüm bulması yönünde çağrıda bulundu.
HARNUP ÜRETİCİLERİ HÜKÜMETE SESLENDİ: “KOTA SORUNUNU YASAYLA GÜVENCE ALTINA ALMALARINI İSTİYORUZ”
“Serbest piyasa şartlarına uygun ihraç kotasını bitirmeleri gerekmektedir”
Bekir Bolatcan (Harnupcular Birliği Başkanı): Harnup üreticisinin en büyük sorunu, hatta ülkenin ve ülkenin geleceğinin yaşadığı en temel sorun; harnubun bütün halde yurt dışına ihracının önüne koydukları kota engelidir. Herhangi bir üründe böyle bir uygulama olmamasına karşın, 40 yıldır alışkanlık yaptıkları bir uygulamadır. Serbest piyasa şartları oluşmamasından kaynaklı yıllardır yok pahasına üreticilerden ürün aldıkları için ülke ciddi manada yeşil alan kaybetti. Ekonomik değer kaybetti.
Kalıcı bir şekilde kota sorununu aşmalıyız. Bunu yasayla güvence altına almalarını istiyoruz. Serbest piyasa şartlarına uygun ihraç kotasını bitirmeleri gerekmektedir. Hükümetten beklentimiz budur.
“Üretimin en zor olduğu ülkelerden biriyiz”
Harnup ürünün üretilmesi noktasında da zararlıları vardır. İşin özünde de susuz bir coğrafyada olmamız, işçilik maliyetlerin yüksek olması, bakım maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı üretimin en zor olduğu ülkelerden biriyiz. Buna rağmen de üretici halen üretmeye çalışırken çeşitli alışkanlıklarla kendi derebeylerinin saltanatları devam etsin diye üreticiyi yok sayıyorlar. Bir an önce bu uygulamadan vazgeçilmelidir. Günün sonunda üretici 1 kazanırken tüccar 5 kazanmayacak. Ortada bir değer varsa eşit payda dağıtılacak. Böyle bir sürece evrilmeliyiz.”
“Harnup yetiştiriciliği ülkemizin iklim yapısına uygundur”
Ali Göztaş (Harnup Üreticisi – Büyükkonuk): “Yıllardır harnup üretimi yapıyoruz. Harnup ürüne hiçbir zaman değer göstermediler. Ancak son 3-4 senedir harnubumuza bir değer oldu. Harnup üretimini sadece Kapraz Bölgesi olarak değerlendirmemek gerekmektedir. Çiftçilerimiz de bundan bir gelir elde ediyor. Bu sene pek bir alım olmadı. Ancak bu üretimi Kıbrıs için değerlendirmemek gerekiyor. Tüm dünyada da bir durgunluk vardır. Ancak üretimi üreticinin devam ettirebilmesi için, izinleri de veren devlet olduğu için taban limiti koymadı. Koymadığı için de alım olmadı. Harnup yetiştiriciliği ülkemizin iklim yapısına uygundur. Susuz olarak büyüyor. Devletten istediğimiz, taban bir fiyattır. Ürünün çekirdeğinin çok değeri vardır. Bununla ilgili bir yardım olabilir. Ekilen ağaçlar 6-7 senede ürün veriyor. Çok zahmetli bir üretim. Dolayısı ile üreticiyi küstürmemeliyiz. Üretici ağaçlara bakmazsa, ağaçlarımız yok olacak.
Öte yandan ülkemizin en büyük sorunlarından biri de topraklarımızın satılıyor olmasıdır. Eğer sorunlarımız düzelirse, üretici tarlasını satmayacak ve ürünlerine bakacak. Çocuklarımız da yurtdışına gitmekten vazgeçecek ve kendi ülkesinde yerli üretimine önem verecektir.”
“Hala daha fiyat konusunda açıklama yapmamışlardır”
Rezvan İnlen (Harnup Üreticisi – Avtepe): “Bugün itibarı ile ürün hala elimizde durmakta ve bir türlü fiyatı açıklanmamaktadır. Sebebini bilmiyoruz. Türkiye’deki harnup piyasanın fiyatları açıklanmamasından ötürü bizim ülkemizde de fiyat açıklanmıyor. Bakanlıktan bize verilen bilgi bu yöndedir. Açıkçası bu durumda bizi bağlamıyor. Bu yıl neredeyse bir ay geçmesine rağmen hala daha fiyat konusunda açıklama yapmamışlardır. Şu anda bütün üreticiler mağdur durumdadır. Özellikle kırsal kesimlerdekilerin hiçbirinin gelirlerinin olmadığı bir dönemdir. Bu ayda harnubu çıkar önümüzdeki ay da zeytini çıkar. Maalesef bu harnup bu insanların elinde kaldığı için çocuğunu okula yazdıracak olan, çocuğunun taksitini ödeyecek olan veya ev ihtiyacını giderecek olanlar mağdurdur. Dolayısıyla bu işin bir an önce neticeye kavuşmasını istiyoruz ve bekliyoruz.”
“Satılan ve bina olan arazilerde keşke harnup yetiştiriciliği yapılsaydı”
Ömer Tazeoğlu (Harnup Üreticisi – Mormenekşe): “İşçilik şu anda 1000 TL civarına gelmiştir. Biz de arkadaşlar arasında şöyle bir şey konuştuk. Geçen yıl verdikleri rakamın 2 katını vermek zorundadırlar. Aksi takdirde bundan sonra harnup ağacı diye bir şey kalmayacak. Ben daha yeni ektim. 600 bine yakın ağacım vardır. Fidandırlar. Keşke kimse arazilerine satmasaydı ve de harnup ağacı dikilseydi. Satılan ve bina olan arazilerde keşke harnup yetiştiriciliği yapılsaydı. Hükümetin buna süratle bir çare bulması gerekmektedir. Diyarbakır’da şu anda harnup 140 TL’dir, Adana’da ise 100 TL’dir. Burada neyi bekliyorlar gerçekten anlamış değilim. Anlam veremiyorum. Bizler makul ve mantıklı bir fiyat istiyoruz. Geçen sene 15 TL olan mazot şu anda 30 TL’dir. Eğer bu iş dengelenirse sıkıntı da olacağını sanmıyorum. Bizlere, fiyatı neden açıklayamadıklarını da açıklayamıyorlar.”
“Harnupta karşılaştığımız sorunlar benim gibi arkadaşlara çok ciddi sıkıntılar veriyor”
Abdullah Köse (Harnup Üreticisi – Yıldırım) “Babamdan kalan bir yerim vardı. Kıbrıs’ta en güzel yetişebileceğini düşündüğüm zeytin ve harnuptu. Harnup zeytine göre çok daha masrafsız ve daha kolay bir üründür. Ben bu işi sevdiğim için yaptım. Geçtiğimiz birkaç yıl içinde güzel değer etti. Üretici olarak sevindik. Ancak bu yıla gelince büyük bir hüsranla karşı karşıya kaldık. Harnupta karşılaştığımız sıkıntılar benim gibi arkadaşlara çok ciddi sıkıntılar veriyor. Harnup ilacı dağıtılıyordu. Birçoğu ilgilenmiyordu belki alıyordu duruyordu bir köşede ancak ben harnuplarıma gözüm gibi bakıyorum. Kendim ektim, kendim ürettim. Şu anda da sofralık ürün veriyorum. Geçtiğimiz yıllardaki gibi bu yıl gerekli yerlerden gerekli değer verilse daha güzel olacak. Bu geçtiğimiz 2 yıl 3 yılda 3000 tane aşılı harnup fidanı sattım. Üretici olmakla birlikte halktan da çok ilgi vardır. Bu devlet adına çok önemli bir şeydir. Tarlalar satılmasın, değerlendirilsin. Böylece üretici de değer görür. Devletimiz de kazanacak, milletimiz de kazanacak. Hep birlikte kazanacağız.”
“Hükümetlerin yanlış politikasından dolayı harnup öteye atıldı”
Metin Birinci (Harnup Üreticisi – Kaplıca): “Bu ürün bu memlekette yetişen en kıymetli ürünlerden biridir. Ürüne de dünyada ne kadar talep olduğunu da gözlemliyoruz. Harnubun da en güzel yetişeceği ülke de Kıbrıs’tır. Dolayısıyla bizim milli ürünümüz. Ama gelin görün ki yıllardır bu ürüne değer verilmedi. Hükümetlerin yanlış politikasından dolayı öteye atıldı. 1500 ağaç ektim. Toprakları elde tutmanın başka çaresi olmadığını düşündüm. Harnuba gereken ilgi gösterildi mi? Hayır! Ben 60 yaşındayım, bu toprağı satsam para bakımından torunum bile rahat eder. Ancak ben şunu diyorum ki toprağını satan vatanını da satar. Bunu bu hale getiren de yönetimlerdir. Biz çıkardığımız ürünü de satamaz durumdayız. Yöneticilere, ülkeyi yönetenlere bu ürünün ne olduğunu anlatmamız gerekiyor. Bu ürünle birlikte ülkemizin topraklarını elimizde tutabileceğimizi anlatmalıyız.”
