Ülke koşullarına uygun arpa çeşitleri tespit etme çalışmaları kapsamında, hasat edilen bin kilo yeni bir arpa çeşidi bu yıl Güzelyurt ve Türkmenköy olmak üzere iki noktaya ekilecek. Yeni arpa çeşidinin çiftçiye arzınınsa 2022’de yapılması hedefleniyor.
Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Cem Karaca Türk Ajansı Kıbrıs’a (TAK) yaptığı açıklamada, Kuzey Kıbrıs koşullarına en uygun arpa çeşitlerinin geliştirilmesi çalışmalarına 6 yıl önce başladıklarını ve 439 çeşit aday (hat) üzerinde denemeler yaptıklarını, bugün iki hat için tescile başvurulduğunu, bir hattın tescilinin 2021 Nisan’da yapılmasını beklendiğini kaydetti.
Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Devlet Üretme Çiftlikleri Dairesi ve Türkiye Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) işbirliğindeki çalışmaların, teknik bazı unsurlar nedeniyle, iklimi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne benzer olan Şanlıurfa’da yürütülmekte olduğunu kaydeden Karaca, ülkede ekimi yapılacak arpa hattının tescilinin Nisan 2021’de yapılmasını beklediklerini söyledi.
Kuzey Kıbrıs koşullarına en uygun arpa çeşidini bulma yönündeki çalışmanın Kuzey’de bir ilk olduğunu kaydeden Cem Karaca, çalışmada hedeflerin Kuzey Kıbrıs koşullarına en uygun arpa çeşidini bulmak, bu çeşidin ülkede üretimini yaparak tüketiciye sunmak, bunu yaparken de çeşitlerin saflığını korumak olduğunu söyledi.
Her yıl tohumluk arpa ihtiyacının 15 bin ton olduğunu kaydeden Karaca, 2022’de çiftçiye yeni çeşit arpa tohumunu sunmayı öngördüklerini söyledi. Karaca, bin kilo tohumluk arpadan bu yıl elde edilecek hasat ile 2022’de çiftçiye verilecek tohumluk arpa için Türkmenköy Tarımsal Araştırma İstasyonu ile Güzelyurt Tarımsal Araştırma İstasyona ekim yapılacağını söyledi.
Karaca, çiftçilere tescil edilmiş saf tohumluk arpa çeşidi sunabilmek için, ikinci bir çalışama daha yürütülmekte olduğunu açıkladı. Karaca, bu çalışmanın, tohumluk niteliğinde arpa elde etmek için, hasadın temizlenmesi, ilaçlanması ve paketlemesini yapacak bir tesis içerdiğini, finansmanının Avrupa Birliği tarafından yapılacağını ifade etti.
Projenin onaylandığını ancak koronavisüs salgını nedeniyle ihaleye çıkılamadığını ve ihalenin 2021’e ertelendiğini belirten Karaca, tohumluk arpa üretimi için Çömlekçi ve Ercan çiftliklerinin kullanılacağını da açıkladı.
Cem Karaca, tescile gönderilen arpa hattının yapılan çalışmalarda yerel çeşitlere göre daha verimli, hastalıklara daha dirençli ve kuraklığa daha dayanıklı olduğunu vurguladı. Karaca, “Tescile gönderilen hattın, yağış miktarının yetersiz olduğu yıllarda, diğer yerli çeşitlere göre verim ve kalitesi daha yüksek olduğu tespit edildi” dedi. Karaca bahse konu hattın kuru koşullarda dönüm başına ortalama 600-650 kg verime sahip olduğunu söyledi.
“EN ÖNEMLİ ADIM”
Çalışmanın önemine de değinen Karaca, 1974 sonrası ilk kez bu nitelik ve çapta bir çalışma yapıldığını kaydetti ve ekledi: “Bu çalışma tahıl üretimi içerisinde en önemli adımdır”..
Cem Karaca, projenin liderliğinin Tarım Dairesi Müdürü Reşat Değirmenci tarafından yapıldığını, TAGEM ve Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği’nden de hem teknik hem de ekonomik destek aldıklarını ifade etti.
PROJENİN ÖNEMİ VE 2008’DE YAŞANAN OLAY
Karaca, projenin öneminin geçmiş yıllarda yaşanan bazı olaylara bakıldığında daha da iyi kavranabileceğini belirtti. Karaca, 2008 in kurak başlamasından dolayı yeterli tohumluk arpa elde edilemediğini ve İtalya’dan iki çeşit arpa getirilip çiftçilere satıldığın, ancak verimin istenilen seviyede olmadığını hatırlattı. Karaca, Kuzey Kıbrıs koşullarına dayanıklı, verimli çeşitlerin, ülkede üretilebilmesinin, 2008’de yaşanan olumsuzlukların tekrarlanma olasılığını ortada kaldıracağını vurguladı.
Cem Karaca, ayrıca koronavirüs salgının da bir ülkenin kendi kendine yeterli olması gerektiğini bir kez daha gösterdiğinin altını çizdi.
