Güzelyurt Belediye Başkanı, Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği Başkanı Mahmut Özçınar Kıbrıs Arena’ya önemli açıklamalarda bulundu
“ESAS SORUN DEVLETİN YEREL YÖNETİMLERLE İLGİLİ PASTADAKİ PAYININ DARALMASIDIR”
“Mutlak süreli bir reforma ihtiyaç vardır”
Maliyede ve diğer yerler de her ay yaşadığınız sorun nedir?
Mahmut Özçınar: “Yerel yönetimler konusunda mutlak süreli bir reforma ihtiyaç vardır. Tabii bundan öncede devletin bir reforma ihtiyacı vardır. Devlet bazı şeyleri yapmıyor diye bizim yapmayacağımız anlamına gelmez.”
Devlet kendi ödevlerini yerine getirmiyor mu?
Mahmut Özçınar: “Devletin de kendi açısından sorumlulukları vardır. Çünkü anayasa bize ülkeyi yönetme konusunda 2 tane görev vermiştir. Demiştir ki belediyeler yerel yönetimle yönetilecektir, diğeri ise devletin yöneteceğidir. Biz gerek idari, gerek mali açıdan anayasal olarak özerkliğimiz vardır. Nasıl parlamentonun meclisi varsa, bizde de yerel yönetimin meclisi vardır. Zaman içerisinde bütün yerel yönetimlerin anlayışını değişik gruplara taşıyoruz. Bugün komşumuz Rum tarafı bile Avrupa Konseyi’ndeki konuları eleştirir pozisyondadır. Fakat şu an biz de aynı noktaya geliyoruz. Yerel yönetimler konusundan Güney komşumuz reformlar yapma zorunluluğu getirmiştir ve seçimlerini 2 buçuk sene ertelemiştir. Bu 2 buçuk sene sonrası Avrupa Birliği yerel yönetim özerklik şartına uygun olarak düzenlemeler yapmıştır. Rum İçişleri bakanı Avrupa konseyinde biz artık avrupa yönetim özerklik şartına uyum çalışmalarını başlattık, devlet otoritesi dünyada olduğu gibi aynı şekilde bizde de var denildi. Merkezi yapılar sürekli olarak yerel yönetimlere baskı oluşturuyor, bu konu Avrupa konseyi tarafından eleştiriliyor.”
Özerklikten ne talep ediyorsunuz?
Mahmut Özçınar: “İdari özerkliğin kendi meclisleriyle sağlanması gerekir. Toplanan verginin %91.75’i devletin, belediyeler olarak biz sadece %9’u alıyoruz. Yasal olarak kırpıyorsun, bir de kendi öz gelirlerimi artırmak için önümü açmıyorsun.”
“Vergi sistemi çok düşük”
Nerede sıkıntılar yaşıyorsunuz?
Mahmut Özçınar: “Belediyelerin vergileri güncellenmediği için gelir yapıları 2008 yılından beri büyük bir kayba uğramıştır. Meclisin buna bir dur demesi gerekmektedir. Ben personel sayımı aşağıya çekerek yaşamaya çalışıyorum. Bu şekilde yürütmeye çalışıyoruz, başka türlü yürütemeyiz.”
“Esas sorun devletin yerel yönetimlerle ilgili pastadaki payının daralmasıdır”
Maaş ödemede yaşanan sıkıntının sebebi nedir?
Mahmut Özçınar: “Bizim yerel yönetimlerden toplanan gelirlerin her ayın 15’ine kadar verilmesi gerekmektedir. Fakat bu süreç gecikiyor. Esas sorunsa devletin yerel yönetimlerle ilgili pastadaki payının daralmasıdır. Devlet diyor ki ‘’personel giderinin %50 oranını aşılmayacak’’ yani bu da bütçenin %50’sinden fazlasını çalıştıramam demektir. Devletin kendisi de bu oranı %100 yapıyor. Bu yüzden devlet batıyor, belediyelerin öyle bir sorunu yoktur. Belediyeler vergilerini ve sigortalarını düzenli ödüyor, bunu kaynaktan keserek alıyorlar. Kısacası belediyeler ne kullanıyorsa ödemek zorundadır. Bu yüzden senin de bunları aksatmadan kendi ev ödevini yapman gerekiyor. Yani devlet kendi ev ödevini yerine getirmelidir. Yasaları zamanında geçirmeyerek, gelişimini durduruyor ve vermesi gereken alanlarda ki katkıyı zamanında sağlayamıyor.”
Önümüzde seçim var, 2022 yılında yeni bir hükûmet kuruluyor ne yapacaksınız?
Mahmut Özçınar: “Yerel yönetimlere 10 yılda sayım yapma zorunluluğu getirmiştir. Şu an biz 11. seneye gelmiş bulunmaktayız. Doğal olarak yasa koyucu, yani devlet demiştir ki her yıl güncellenmiş gelirlerimi belediyeleri yansıtacağım. Ama bu 10 yıldır uygulamaya konulmadı, bu yıl ile birlikte 1 yıl daha uzatarak oradaki değişimi ve gelirleri yansıtmadılar. Vergilerin payının zamanında ödenmesi, belediyelere daha fazla görev verilmesi ve denetim noktasının çoğalması isteğimizdir. Çoğu işi kendimiz yapmalıyız, örneğin sokak lambaları belediyelerin sorumluğunda olmalıdır. Sağlık ocakları, okul öncesi eğitimi belediyelere verilmelidir. Mezbahalar konusunda bütünlüklü projeler de bulunmayız. Rum tarafı 5 bölgeye bölünerek görev dağılımı yapıyor. Bizim de yapısal olarak düşünerek en iyi hizmeti verebileceğimiz alanı bulmamız gerekiyor. Yani sistemin bütünlüğünün sağlanması gerekiyor. Örneğin kanalizasyon, su ve mezbahaların tek yönetime yani belediyeye paylaştırılması gerekiyor.”
Yıllar içerisinde Güzelyurt’tan Lefkoşa’ya olan göçü ters döndürecek ne yapılabilir?
Mahmut Özçınar: “Devlet zamanında kırsal kesim yasası ile, şehirlerde dağıtım yapılmayacağını söylemişti. Oysa Güzelyurt’u da kırsal kesim gibi algılasaydık daha farklı olabilirdi. Toprağı Güzelyurt belirledik ama toprağı başka bir yerin kırsal kesimi yaptık. Daha sonrada dağıttık ve insanlar orada yapılaşmaya gitti. Oysa buradaki gençliğe de kırsal kesim arsası verseydik daha farklı olabilirdi.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin konumlandırılması Lefkoşa bölgesine isteniyordu, Türkiye ise buna itiraz ederek Güzelyurt’ta kurulacak dedi. Türkiye’nin siyasi politikaları bir anlaşma durumunda bu bölgenin verilmesi taraftarı değil, bu yüzden bu konunun üstüne düşüyor. Ondan sonra biz de Kıbrıs Sağlık üniversitesini getirdik. Narenciye açısından hedefimiz olması gerekir, Türkiye’den gelen suda buraya hayat verecektir. Güzelyurt, Lefkoşa ve Girne yolunun dökülmesi gerekiyor. Kalkanlı’dan sahil şeridine oradansa Lefke bölgesine ulaşılması lazımdır. Burada bizi zorlayan askerî tatbikat alanının bizim önümüzde engel oluşturmasıdır. Biz Güzelyurt’u denizle buluşturduğumuz zaman burası büyük cazibe çeker. Bu bölgeye AVM, kolej ve üniversiteler kurulması canlandırma getirecektir.”
Hedefiniz nedir?
Mahmut Özçınar: “Milli Mücadele Müzesi’ni kurmaya çalışıyorum. Şu anda temelini attık. Tarımla ilgili teşvik yapacağım. Belediye olarak örneğin ağaçlanma teşvikleri yapılabilir. Tarım bağlamında eğitimler yapabiliriz.
Güzelyurt’a marangozlar sitesi yapılması için başvuruda bulunduk. Mobilyacıların Güzelyurt bölgesine gelmesi konusunda çabamız var. Biz insanları batıya yönlendirmek istiyoruz. Ben Güzelyurt’un değerinin artacağı konusunda umutluyum.”
