Macaristan’ın başkenti Budapeşte’deki Eötvös Lorand Üniversitesi’nden bilim insanları, köpeklerin vücut farkındalığına sahip olduğunu, kendi eylemlerinin sonuçlarını ve vücutlarıyla çevre arasındaki ilişkiyi anladığını ortaya koydu.
Araştırmada, köpeklerin kendi vücudunun bir engel olabildiğini anladığı tespit edildi. Bu kabiliyet, insanlarda öz temsilin temel göstergelerinden biri.
Öz temsil, bireyin kendisiyle ilgili bilgileri zihninde tutma kabiliyetine deniyor. İnsanlarda bu, öz bilinç denen son derece karmaşık bir biçime ulaşmış durumda. Bununla birlikte, öz temsilin bazı özelliklerinin hayvanların ihtiyaçlarına göre evrim sürecinde ortaya çıkabileceği düşünülüyor.
Araştırmanın yazarlarından Rita Lenkei, köpeklere dair şöyle konuştu:
Fiziksel ve sosyal çevremizi paylaştığımız köpekler, öz temsil becerilerinin araştırılması için mükemmel denekler. Bu nedenle öz temsilin en azından bazı formlarının onlarda da olabileceğini varsaymak mantıklı. Bunlardan vücut farkındalığı, en temel formlardan biri olabilir.
Hakemli bilim dergisi Scientific Reports yayımlanan araştırmada daha önce sadece fillerde ve insanlarda kullanılan bir model uyarlandı. Orijinal testlerde, küçük çocuklardan üstünde oturdukları matı vermesi isteniyordu. Ancak böyle bir görev, denekler vücutlarıyla mat arasındaki bağlantıyı anlarsa gerçekleştirebilir. Yani matı vermesi için, çocukların üstünden kalkması gerekiyordu.
Phys.org’un aktardığına göre, 32 köpekle yapılan testlerde matla birlikte bir top kullanıldı. Böylece hayvanlar, sahiplerinin nesneyi kendisine vermesi istediğini hemen anladı. Köpeklerin yüzde 80’i, mata top takıldığında matın üstünden kalkması gerektiğini keşfetti. Top yere tutturulduğundaysa bu oran yüzde 50’ye düştü.
Araştırma ekibinden Peter Pongracz, “Köpeklerin matı yalnızca gerçekten gerekli olduğunda terk etmelerini sağlamak için orijinalden daha karmaşık bir yöntem geliştirdik. Köpekler, ilk denemelerinde bile matı çok erken terk etti” dedi.
Bilim insanları, söz konusu testin bir canlının kendini tanıyıp tanıyamayacağını gösteren ayna testiyle bağlantılı olduğu göz önüne alındığında sonuçların özellikle ilginç olduğunu belirtti. Lenkei şu ifadeleri kullandı:
“Bilgilerimize göre köpek, ayna testini geçemeyen ancak ‘engel olarak beden’ modelinde başarılı olan ilk tür. Bulgularımız, öz temsilin az çok bilişsel beceriler dizisi olduğu teorisini destekliyor. Bu teoriye göre, belirli bir yapı bloğunun varlığının ya da yokluğunun belirli türlerin ekolojik ihtiyaçlarına ve bilişsel karmaşıklığına bağlı olabilir.”